Tarcza Antykryzysowa - Zwolnienie z ZUS

Kolejna konstrukcja wprowadzona ustawą o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, czyli tzw. tarczą antykryzysową. W zamyśle ustawodawcy ma służyć zmniejszeniu kosztów przedsiębiorców w czasach kryzysu wywołanego pandemią koronawirusa.

Dla kogo?

Zwolnienie skierowane jest do osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, podmiotów zatrudniających do 9 osób (przy czym należy zwrócić uwagę, że przepis mówi o osobach, a nie etatach) oraz duchownych. Dotyczy ono, w każdym przypadku, okresu od 1 marca 2020 r. do 31 maja 2020 r.

Podmiot zatrudniający do 9 osób (które musiały być zgłoszone do ubezpieczeń do dnia 29 lutego 2020 r.), może złożyć wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia nieopłaconych jeszcze składek za ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych. Podmiot musi być zgłoszony jako płatnik składek przed dniem 1 lutego 2020 r.

Zwolnienie osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą jest jako jedyne obwarowane warunkiem nieprzekroczenia progu 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. (15681 zł) w przychodzie za pierwszy miesiąc za który składany jest wniosek. Przykładowo jeżeli nie przekroczyliśmy tego progu w pierwszym wnioskowanym miesiącu, możemy złożyć wniosek obejmujący marzec, kwiecień i maj. Jeżeli nasz przychód był większy niż zezwala przepis, ale w następnym miesiącu spadł do dopuszczanej przez przepis wysokości, wniosek będzie obejmował jedynie kwiecień i maj. Wymagane jest również prowadzenie działalności gospodarczej przed dniem 1 lutego 2020 r.

Duchowny będący płatnikiem składek jest uprawniony do złożenia wniosku o zwolnienie z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne należne z tytułu bycia duchownym.

W tym miejscu warto dokonać powtórzenia i podkreślić, że zwolnienie dotyczy jedynie składek jeszcze nieopłaconych. Jeżeli przed złożeniem wniosku opłacimy składkę, nie będzie ona podlegała zwrotowi, ani zaksięgowana na kolejne, przypadające po maju 2020 r. miesiące.

Jak uzyskać?

Zwolnienie następuje na wniosek składany do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie później, niż do dnia 31 czerwca 2020 r. We wniosku należy wskazać m. in. dane płatnika składek, oświadczenie o nieprzekroczeniu dochodu wskazanego wcześniej (w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej) oraz, ewentualnie, innych niezbędnych informacji. Wniosek musi być opatrzony podpisem wnioskodawcy, który w zależności od podmiotu będzie podpisem płatnika składek, albo osoby uprawnionej do reprezentacji podmiotu. Należy podkreślić, że oświadczenie o nieprzekroczeniu progu przychodu jest składane pod odpowiedzialnością karną.

Wniosek może zostać złożony w formie dokumentu papierowego albo elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Czy muszę wiedzieć coś jeszcze?

Wniosek nie jest uznaniowy, samo jego złożenie i spełnienie jego wymogów (we wskazanych przypadkach) skutkuje zwolnieniem z obowiązku płacenia nieuiszczonych składek za wskazany okres. Nie zwalnia jednak z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowych i imiennych raportów miesięcznych za marzec, kwiecień i maj 2020 r., jeżeli jesteśmy do nich zobowiązani zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Jeżeli jesteśmy do ww. czynności zobowiązani, to ich zrealizowanie jest warunkiem niezbędnym do zwolnienia z opłacania należności z tytułu składek.

Odmowa zwolnienia następuje w drodze decyzji, od której przysługuje nam prawo do wniesienia wniosku do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Składki, od których uiszczenia zostaliśmy zwolnieni ewidencjonowane są na naszych kontach jako składki wpłacone. Jeżeli odrębne przepisy uzależniają prawo albo wysokość świadczenia z zakresu ubezpieczeń społecznych od opłacenia składek, są one traktowane jako składki opłacone, co ma wpływ na zachowanie prawa do m.in. świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz prawa do świadczeń opieki zdrowotnej.

Adwokat Marcin Smyczek