Wraz z 1 stycznia 2019 r., na mocy przepisów ustawy o przekształceniu prawa użytkowanie wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów nastąpiło automatyczne przekształcenie użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi. Co to oznacza dla właścicieli budynków mieszkalnych.
Użytkowanie wieczyste polega na oddaniu w użytkowanie nieruchomości gruntowej będącej własnością Skarbu Państwa, województwa, powiatu bądź gminy lub związku tych jednostek osobie fizycznej lub prawnej na okres od 40 do 99 lat. Na gruncie będącym przedmiotem użytkowania wieczystego można wybudować dom, czy też budynek mieszkalny. Za użytkowanie wieczyste uiszcza się roczną opłatę na rzecz podmiotu będącego właścicielem gruntu.
Zakres przedmiotowy ustawy dotyczy jedynie gruntów będących zabudowanymi budynkami mieszkalnymi. Nie dotyczy zatem innych gruntów, również objętych wieczystym użytkowaniem, na których nie znajdują się budynki mieszkalne. Ustawa nie likwiduje zatem całkowicie instytucji użytkowania wieczystego, jednak z pewnością stanowi duży krok w kierunku usunięcia z obrotu prawnego omawianego rozwiązania.
W pierwszej kolejności nic. Dotychczasowi użytkownicy wieczyści stali się z dniem 1 stycznia 2019 r. właścicielami gruntów, na których położone są ich budynki mieszkalne z mocy samej ustawy. Nowi właściciele maksymalnie w ciągu roku od chwili wejścia w życie ustawy otrzymają stosowną dokumentację listownie na adres wskazany w ewidencji gruntów i budynków.
Znamienny jest również fakt, iż podobne zaświadczenie otrzymają wydziały ksiąg wieczystych sądów właściwych ze względu na miejsce położenia naszych nieruchomości. Świeżo upieczeni właściciele nie muszą zatem składać żadnego wniosku w tym przedmiocie.
W związku z tym, iż zyskujemy własność nieruchomości gruntowej, musimy liczyć się z koniecznością uiszczenia tzw. opłaty przekształceniowej. Jej wysokość jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia, czyli 1 stycznia 2019 r., a sama opłata uiszczana będzie przez 20 lat. Jak łatwo się domyślić, część dotychczasowych właścicieli gruntów objętych użytkowaniem wieczystym dokonała zaktualizowania opłat rocznych aby w ten sposób zwiększyć swoje dochody. Od ustalonej w ten sposób wysokości bonifikaty można się odwołać do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.
Ustawa przewiduje również bonifikatę należną nowym właścicielom w przypadku dokonania jednorazowej płatności w miejsce rocznej opłaty przekształceniowej. Jej wysokość różni się w zależności od dotychczasowego właściciela gruntu. Jeśli był nim Skarb Państwa, wysokość bonifikaty wynosi 60% kwoty, którą zapłacilibyśmy za pierwszy rok w ramach opłaty wyrównawczej, a następnie maleje o 5% za każdy kolejny rok (60% za rok 2019, 55% za rok 2020, 50% za rok 2021 etc.).
Jeżeli właścicielem gruntu była jednostka samorządu terytorialnego, to do kompetencji jej samorządu należy ustalenie wysokości bonifikaty. Przykładowo w Warszawie wynosi ona 98-99%, w Gdańsku 95%, a w Łodzi jest ona identyczna z opisaną w powyższym akapicie bonifikatą za nabycie prawa własności gruntów Skarbu Państwa. Na dzień 9 stycznia 2019 r. Urząd Miasta Opola nie podjął jeszcze decyzji w przedmiocie wymiaru bonifikaty.
Wprawdzie do tej pory istniała możliwość zwrócenia się z wnioskiem o przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności i poszczególne wymienione w tekście podmioty, będące dotychczas właścicielami nieruchomości proponowały ich wykup z uwzględnieniem bonifikat, jednakże należy podkreślić, że było to działanie opcjonalne. Dodatkowo takie rozwiązanie mogło wywoływać pewne utrudnienia, np. w przypadku współwłasności nieruchomości. W takim przypadku na przekształcenie musieli wyrazić zgodę wszyscy współwłaściciele. W obecnym stanie prawnym przekształcenie dokonało się z mocy ustawy i nie jest konieczna (a nawet możliwa) jakakolwiek ingerencja ze strony właścicieli.
Adwokat Marcin Smyczek
Roszczenia nabywcy zwierzęcia rasowego (i nie tylko) w przypadku wykrycia wad,Umowa przedwstępna przy zakupie nieruchomości,Przepisy karne epidemii,Tarcza antykryzysowa – zwolnienie z ZUS,Świadczenie Postojowe,Prawo w czasach zarazy,Czy da się uniknąć kary pozbawienia wolności,